[Font : 15 ]
| |
ขี้ตามช้าง |  

ภิกษุ ท.! เรื่องนี้เคยมีมาแล้ว : มีสระใหญ่ในที่ใกล้ป่าแห่งหนึ่ง. ช้างทั้งหลายได้อาศัยหากินในสระใหญ่แห่งนั้น. มันลงสู่สระแล้ว ใช้งวงถอนหัวบัวและรากบัวขึ้นมา แล้วแกว่างไปแกว่งมาในน้ำ ทำให้หมดเปือกตม แล้วใส่ปากเคี้ยวให้ดีเสียก่อน จึงกลืนลงไป การกินอย่างนี้ของช้างเหล่านั้น ย่อมทำให้เนื้อตัวเปล่งปลั่ง มีพละกำลัง และำม่มีถึงซึ่งความตาย หรือได้รับทุกข์เจียนตาย, เพราะข้อที่ช้างนั้นรู้จักกินนั้นเองเป็นเหตุ. ภิกษุ ท.! ส่วนพวกลูกช้างเล็กๆ อยากจะเอาอย่างช้างใหญ่ๆ บ้าง, มันจึงลงสู่สระบัวนั้น ใช้งวงถอนหัวบัวและรากบัวขึ้นมาได้ ทั้งๆ ที่ยังไม่ได้แกว่งมาในน้ำ มีเปือกตมติดอยู่ ก็เอาเข้าใส่ปาก ไม่ได้เครี้ยวให้ดีเสียก่อน กลืนลงไปแล้ว. การกินอย่างนี้ของพวกลูกช้างเล็กๆ นั้น ย่อมไม่ทำให้เนื้อตัวเปล่งปลั่งมีพละกำลังแล้วยังจะถึงซึ่งความตาย หรือได้รับทุกข์เจียนตาย, เพราะข้อที่ลูกช้างเหล่านั้นไม่รู้จักกินนั้นเองเป็นเหตุ.

ภิกษุ ท.! ฉันใดก็ฉันนั้น : ภิกษุผู้เถระทั้งหลาย ในกรณีนี้ เวลาเช้าครองจีวร ถือบาตร เข้าไปสู่ย่านหมู่บ้านหรือนิม เพื่อบิณฑบาต, พวกภิกษุผู้เถระเหล่านั้น ย่อมกล่าวธรรมอยู่ในที่นั้นๆ , พวกคฤหัสถ์ผู้เลื่อมใสต่อภิกษุผู้เถระเหล่านั้น ย่อมทำอาการแห่งผู้เลื่อมใส. อนึ่ง พวกภิกษุผู้เถระนั้นเล่าก็ไม่ติดอกติดใจ ไม่สยบ ไม่เมาหมก ในลาภนั้นๆ , เป็นผู้มองเห็นส่วนที่เป็นโทษ เป็นผู้รู้แจ้งในอุบายเป็นเครื่องออกไปจากทุกข์ แล้วจึงทำการบริโภคลาภนั้น. การบริโภคอย่างนี้ของภิกษุผู้เถระเหล่านั้น ย่อมทำให้มีร่างกาย สุกใสมีพละกำลัง และไม่ถึงซึ่ความตาย หรือได้รับทุกข์เจียนตาย, เพราะข้อที่ท่านเหล่านั้นรู้จักการทำการฉัน นั้นเองเป็นเหตุ.

ภิกษุ ท.! ส่วนพวกภิกษุผู้หย่อนวัย อยากจะเอาอย่างพวกภิกษุผู้เถระเหล่านั้นบ้าง, เวลาเช้า ก็ครองจีวร ถือบาตร เข้าไปสู่ย่านหมู่บ้านหรือนิคมเพื่อบิณฑบาต. พวกเธอก็กล่าวธรรมอยู่ในที่นั้นๆ ,พวกคฤหัสถ์ผู้เลื่อมใสต่อภิกษุผู้หย่อนวัยเหล่านั้น ย่อมทำอาการแห่งผู้เลื่อมใส. อนึ่ง พวกภิกษุผู้หย่อนวัยนั้นเหล่าก็ติดอกติดใจ สยบอยู่ เมาหมกอยู่ ในลาภนั้น ๆ , เป็นผู้ไม่มองเห็นส่วนที่เป็นโทษ ไม่เป็นผู้รู้แจ่มแจ้งในอุบายเป็นเครื่องออกไปจากทุกข์ ทำการบริโภคลาภนั้น. การบริโภคอย่างนี้ของภิกษุผู้เด็กๆ เหล่านั้น ย่อมไม่ทำให้มีร่างกายสุกใสมีพละกำลัง (ชนิดเดียวกับผู้ที่บริโภค เพียงเพื่อเป็นการอนุเคราะห์แก่การประพฤติพรหมจรรย์) แต่ได้กลับถึงซึ่งความตาย หรือได้รับทุกข์เจียนตาย; เพราะข้อที่ภิกษุเด็กๆ เหล่านั้น ไม่รู้จักการทำการฉันนั้นเองเป็นเหตุ.

ภิกษุ ท.! เพราะฉะนั้นในเรื่องนี้ พวกเธอทั้งหลาย พึงสำเหนียกใจไว้ว่า "เราทั้งหลาย จักเป็นผู้ไม่ติดอกติดใจ ไม่สยบ ไม่เมาหมก ในปัจจัยลาภ มีปรกติมองเห็นส่วนที่เป็นโทษ เป็นผู้รู้แจ่มแจ้งในอุบายเป็นเครื่องออกไปจากทุกข์ ทำการบริโภคปัจจัยลาภนั้นๆ " ดังนี้. ภิกษุ ท.! พวกเธอทั้งหลายพึงสำเหนียกใจไว้อย่างนี้แล.

- บาลี พระพุทธภาษิต นิทาน. สํ. 16/313/678


เกี่ยวกับธรรมโฆษณ์ออนไลน์ (Disclaimer)
แม้ระบบ "ธรรมโฆษณ์ออนไลน์" พยายามปรับปรุงข้อมูลให้ถูกต้องมากที่สุด ผู้ศึกษาก็พึงตรวจสอบกับตัวเล่มหนังสือต้นฉบับ ที่มีการพิมพ์ครั้งล่าสุด ก่อนนำข้อมูลไปใช้ในการอ้างอิง"

  |     |   แจ้งข้อผิดพลาด / แนะนำ
หนังสือที่เกี่ยวข้อง